اختلال مصرف مواد، دومین بیماری شایع روانپزشکی در جوامع مختلف بوده وحداکثر شیوع آن سنین34-18 سالگی می باشد. با توجه به شیوع وعوارض شناخته شده اختلال سوء مصرف مواد ونیز روند روبه افزایش این مشکل و گستردگی اثرات سوء این اختلال بر فرد وجامعه ، این مطالعه با هدف تعیین اثرات عوامل پاتولوژیک دوران کودکی واختلال مصرف مواد در مراجعین به مراکز درمانی و بهداشتی مرتبط با اختلال مصرف مواد در سطح شهر تهران در سالهای 80-79 انجام گرفت.

          این مطالعه به روش مورد ـ شاهد (case- control) برروی 100 آزمودنی ، شامل 50 نفر (شاهد) و 50 نفر (مورد) از نظر وجود رابطه 14 عامل موجود در دوران کودکی و نوجوانی با اختلال مصرف مواد در سنین بزرگسالی ، به کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته براساسDSM - IV انجام گرفت. ضمناً جهت کاهش عامل مخدوش کننده (Memory Biase) والدین آزمودنیها نیز توسط مصاحبه نیمه ساختار یافته براساس DSM- IV در رابطه با عوامل مورد مطالعه در آزمودنیها ، مورد بررسی قرار گرفتند .

         از مقایسه گروه شاهد و مورد مشخص شد ، که بین عدم نظارت و کنترل والدین ، ابتلاء یکی از اعضای خانواده به مصرف مواد ، داشتن دوستان مبتلا به مصرف مواد و تحت تأثیر دوستان و همسالان قرارداشتن با اختلال مصرف مواد در سنین 30 –20 ارتباط معنا داری وجود دارد  PV<0.03. لیکن بین وجود رفتارهای تخریبی دوران کودکـــــی
(سن زیر 11 سال) ، بیماری جسمی و روانی مشخص ، سوء استفاده فیزیکی و روانی ، وجود طلاق و جدایی ( بیش از 6 ماه یکی از والدین) ، جمعیت و وضعیت اقتصادی خانواده و اختلال مصرف مواد ارتباط معناداری حاصل نشد .

          نتیجه نهائی اینکه برخی از عوامل دوران کودکی با اختلال مصرف مواد در سنین 30-20 سالگی ارتباط دارند. لذا از یافته های این پژوهش می توان در طرح ریزی برنامه های آموزشی و تعیین گروههای پر خطر ، طرحهای درمانی وپیشگیری استفاده کرد .