مقدمه و هدف: سندروم تخمدان پلی کیستیک(polycystic ovarian syndrome-PCOS)  به عنوان شایع ترین اختلال غدد درون ریز در زنان محسوب میشود. عدم تخمک گذاری ناشی از  PCOS عامل خطری عمده در ایجاد تغییرات اندومتر محسوب
می گردد. چای کوهی گیاهی معطر بوده و  از خانواده نعناعیان  است که خواص استروژنیک آن اثبات شده است. این مطالعه اثر عصاره الکلی چای کوهی بر پارامترهای بافت شناسی اندومتر مدل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در موش صحرایی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

روش کار: در این مطالعه تجربی از 36 سر موش صحرایی نژاد Sprague-Dawley با وزن 200-170 گرم استفاده شد. برای القاﺀ سندرم تخمدان پلی کیستیک از استرادیول والرات  با دوز  4 میلی گرم به صورت تزریق عضلانی به هر موش استفاده گردید. حیوانات به 6 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل بدون دریافت دارو، گروه PCOS دریافت کننده حلال دارو، گروه های PCOS دریافت کننده عصاره چای کوهی با دوزهای  mg/kg225 ،450 و900  و گروه PCOS دریافت کننده کلومیفن سیترات با دوز 5/1 mg/kg. عصاره تهیه شده به صورت داخل صفاقی برای مدت 4 سیکل استروس (16 روز) به موش های مورد آزمایش به صورت داخل صفاقی تزریق شد. نمونه های بدست آمده از اندومتر توسط هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شده و تعداد غدد، ارتفاع سلول های غددی، قطر داخلی غدد، ضخامت اندومتر و ارتفاع سلول های پوششی آن و همچنین تغییرات پاتولوژیک اندومتر مورد بررسی قرار گرفت. 

نتایج: در گروه مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک افزایش ارتفاع سلول های پوششی اندومتر و  سلول های اپی تلیال غدد، کاهش ضخامت اندومتر و  قطر داخلی غدد ایجاد شد اما این تغییرات معنی دار نبود(P>0.05)، در حالی که پارامتر تعداد غدد در گروه PCOs به صورت معنی دار کاهش نشان داد (P<0.05). علاوه بر آن در 40 درصد موش های گروه سندرم تخمدان
پلی کیستیک تغییرات هیپرپلازیک دیده شد. درمان با چای کوهی با غلظت های مختلف و کلومیفن سیترات، متغیرهای ارتفاع سلول های پوششی اندومتر، ضخامت اندومتر، ارتفاع سلول های اپی تلیال غدد، قطر داخلی غدد و تعداد غدد را به گروه کنترل نزدیکتر کرد، البته این تغییرات معنی دار نبود(P>0.05) درمان با غلظت های mg/kg 900 چای کوهی و کلومیفن به ترتیب منجر به کاهش هیپرپلازی در 35 و 3/33 درصد حیوانات گردید.

نتیجه نهایی: نتایج این مطالعه نشان داد که تجویز عصاره چای کوهی به صورت وابسته به دوز موجب تغییر در بعضی از پارامترهای بافت اندومتر مدل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در موش صحرایی می شود.