مقدمه و هدف: ازجمله مکانیسمهای مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری های گرم منفی به خصوص سویه کلبسیلا پنومونیه، تولید آنزیم های بتالاکتاماز وسیع الطیف (Extended –Spectrum β lactamase ESBLs) است. ژن های کدکننده ESBLs معمولاً روی پلاسمید قرار گرفته اند و قابلیت انتقال به سویه های گرم منفی دیگر را نیز دارند. به دلیل اهمیت موارد فوق، شناخت الگوی مقاومت و حساسیت آن نسبت به آنتی بیوتیک های β-لاکتام هدف این مطالعه قرار گرفت.

روش کار: برای انجام این مطالعه توصیفی - تحلیلی، نمونه های مختلف کلینیکی بیمارستانهای بروجرد و همدان در طی مدت 6 ماه جمع آوری و با تستهای بیوشیمیایی و کیت انتروسیستم تعیین هویت شدند. جهت تایید سویه ها از ژن Ure D به عنوان ژن داخلی سویه کلبسیلا پنومونیه به روش PCR استفاده شد. بررسی مقاومت آنتی بیوتیکی با روش دیسک دیفیوژن انجام شد. برای بررسی وجود ESBLs از روش(Phenotypic Confirmatory Test) PCT استفاده گردید و حداقل غلظت مهار کنندگی (Minimal inhibitor concentrationMIC) آنتی بیوتیکهای سفتازیدیم و ایمی پنم به روش E- test انجام شد.

نتایج: بیشترین میزان مقاومت سویه های کلبسیلا پنومونیه مربوط به آنتی بیوتیکهای سفکسیم 46.7%، سفتریاکسون 43.3%، آزترونام 43.3%، سفوتاکسیم 41.7%، کوتریماکسازول 40.8%، سفتازیدیم 36.7% و کمترین مقاومت مربوط به آنتی‌بیوتیکهای ایمی پنم 0%، سپیروفلوکساسین 16.7% ، سفپیم 25% و جنتامیسین 26.7% بود. بشترین تعداد سویه های کلبسیلا پنومونیه ایزوله شده از نمونه ادرار 72 سویه (60%) و کمترین تعداد از ترشحات چشم 1 مورد (0.8%) جداسازی شدند. 56 سویه 46.7% به‌عنوان سویه ESBLs مثبت شناخته شدند. با استفاده از نوار E- test برای آنتی بیوتیک سفتازیدیم 66 سویه مقاوم 10 سویه نیمه حساس و 44 سویه حساس شدند و با روش E- test برای آنتی بیوتیک ایمی پنم 120 سویه حساس شدند.

نتیجه نهایی: شیوع بالای مقاومت آنتی بیوتیکی و تولید ESBLs درمناطق مورد مطالعه، نشان دهنده نیاز به غربالگری نمونه های کلینیکی از نظر ESBLs توسط آزمایشگاه و استفاده از آنتی بیوتیکهای مناسب با قدرت ممانعت کنندگی بتالاکتامازی و آنتی بیوتیک ها به صورت ترکیب با کلاولانیک توسط پزشکان می باشد.