مقدمه و هدف: عملکرد تناسلی طبیعی در زنان، نیازمند پیام های هورمونی هیپوتالاموسی، هیپوفیزی وتخمدانی است. کاهش تولید و ترشح هورمون های تیروئیدی مشخصه هیپوتیروئیدی اولیه می باشد. طی مراحل رشد فولیکولار، کمپلکس PCNA (Proliferation Cell Nuclear Antigen) و سیکلین D نقش مهمی درتنظیم فرآیند تکثیر سلولی در فولیکولهای تخمدان ایفامی کند. هدف از این مطالعه تعیین شاخص تکثیر سلولی ناشی از کاهش هورمونهای تیروئیدی و چگونگی تغییرات این فرآیند در فولیکولهای تخمدان رت می باشد.

روش کار: دراین مطالعه تجربی تعداد 20 سرموش صحرائی ماده نژاد ویستاربه دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی با استفاده از داروی پروپیل تیواوراسیل (PTU) به میزان 500 میلی گرم در لیترآب آشامیدنی تیروئیدکتومی شیمیایی شدند. گروه کنترل فقط آب آشامیدنی معمولی دریافت کردند. پس ازگذشت سه هفته رت ها قربانی شدند و تخمدانهای آنها پس از تشریح برای آماده سازی بافتی فیکس گردید. جهت تعیین شاخص تکثیرسلولی از تکنیک ایمونوهیستوشیمی PCNA و برای شمارش سلول ها ازروش استرئولوژیک استفاده شد.

نتایج: ایندکس تکثیر سلولی به تناوب رشد فولیکولارازفولیکول Preantral تا فولیکول Graafian کاهش معنی داری رادرگروه هیپوتیروئید نشان داد (P<0.05) ، ولیکن درفولیکولهای با آنتروم گسترده افزایش مختصری مشاهده گردید که البته معنی دارنبود (P>0.05). مشخص شد که شروع بیان PCNA از اوایل رشد فولیکول Primary آغاز می شود. در گروه های مورد مطالعه سلول PCNA مثبت در فولیکولهای Primordial مشاهده نگردید.

نتیجه نهایی: بر طبق نتایج این مطالعه این فرضیه مطرح می شود که ممکن است افزایش ابتدایی در سلولهای گرانولوزا در فولیکولهای درحال رشد بواسطه سلولهای مجاورفولیکول وموجود دراسترومای تخمدان صورت پذیرد. تغییرات هورمونی متعاقب کاهش هورمون های تیروئیدی ممکن است به شدت برشاخص تکثیر سلولی اثربگذارد و منجر به دژنراسیون سریعتر فولیکولها شود.