مقدمه و هدف: وابستگی به مواد متأثر از تعامل عوامل زیست شناسی ، اجتماعی، روانشناختی و فرهنگی میباشند و میزان بالای همبودی این پدیده با اختلالات روان پزشکی مانند افسردگی ، اضطراب، اختلالات و برخی صفات شخصیتی در سبب شناسی آن مورد تأکید است. این مطالعه به منظور بررسی مقایسه ای اختلالات روانی و ویژگیهای شخصیتی در افراد وابسته و غیر وابسته به مواد شهر همدان در طی سالهای 82-1380 انجام شده است.

روش کار: در این مطالعه توصیفی ـ مقایسه ای 100 فرد وابسته و 100 فرد غیر وابسته به مواد مقایسه شدند . گروه وابسته به مواد به صورت نمونه گیری در دسترس از افرادی که جهت درمان اعتیاد به مطب روانپزشک مراجعه می نمودند و گروه غیر وابسته به صورت تصادفی ساده از بین جمعیت عادی انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری و تشخیصی در این پژوهش را پرسشنامه مشخصات دموگرافیک محقق ساخته ،آزمونهای MMPI و SCL90-R وملاکهای تشخیصی DSM IV تشکیل می دادند و از آزمون آماری tبرای آنالیز نتایج استفاده گردید.

نتایج: در مقیاس های اعتبار و بالینی آزمون MMPI به جزء مقیاس خود بیمارانگاری و هیستری و در مقیاسهای آزمون SCL90-R بجز شکایات جسمانی و حساسیت در روابط بین فردی تفاوتها بین دو گروه مورد مطالعه از نظر آماری معنی‌دار بود (P<0.05).

نتیجه نهایی: افراد وابسته به مواد از علائم آسیب شناختی و اختلالات روانی بیشتری نسبت به افراد غیر وابسته برخوردار بودند، در آنان افسردگی اساسی و سپس اختلالات شخصیت و در افراد غیر وابسته به مواد افسردگی دارای بیشترین فراوانی بود. نتایج بدست آمده یافته های سایر مطالعات مشابه را حمایت میکند .