هضم هوازی متداولترین روش تثبیت مواد آلی لجن برای تصفیه خانه های کوچک فاضلاب به شمار می رود. هدف از این تحقیق ارزیابی کارآیی هاضم هوازی در مقیاس آزمایشگاهی جهت تثبیت لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب شهر سرکان  می باشد.

          این تحقیق به مدت 7  ماه از مرداد تا اسفندماه 1380 در چهار مرحله مجزا بر روی لجنهای دفعی این تصفیه خانه انجام شد. عملیات هضم هوازی در داخل بیوراکتور به حجم 30 لیتر در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشت همدان انجام گرفت . در هرمرحله, ابتدا یک نمونه از لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب سرکان آنالیز شده سپس نمونه های تهیه شده از بیوراکتور درطول سه هفته عملیات هضم هوازی مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای تثبیت و استفاده مجدد لجن که در این نمونه ها تعیین شدند, پارامترهای نسبت جامدات فرار به جامدات کل (VS/TS), درصد کاهش جامدات فرار, سرعت ویژه جذب اکسیژن (SOUR) و تعداد کلیفرمهای کل (TC) و مدفوعی  (FC) بودند.   

          نتایج آزمایشات نشان دادکه مقادیر متوسط نسبت VS/TS , SOUR و FC در لجنهای خروجی از این تصفیه خانه به ترتیب مقادیر 0.754 ,3.395 و 10⁸×1.93 بودند. اندازه گیری شاخصهای تثبیت لجن در بیوراکتور مشخص کردکه میزان جامدات فرار (VS) بعد ازگذشت حداکثر 11روز 40 درصد کاهش داشته و نسبت (VS/TS) حداکثر در روز پانزدهم به کمتر از 60 درصد رسیده است. همچنین مقدار (SOUR) نیز حداکثر بعد از گذشت 17 روز به کمتر از 2mgo₂/gr.vs.h کاهش یافته است. میانگین تعداد کلی فرمهای مدفوعی پس از انجام مراحل هضم هوازی در لجنهای موجود در  بیوراکتور پس از گذشت 22 روز 10⁶ × 1.08 تعیین شد.

          این نتایج مشخص نمودکه لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب سرکان خام  و تثبیت نشده هستند و هاضم هوازی قادر است در مدت 17 روز این لجنها را تثبیت نماید. با این وجود کیفیت میکروبی لجنهای موجود در هاضم پس از گذشت 22 روز حداکثر در سطح کلاس B استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا قرار میگیرد. بر این اساس، لجن های تثبیت شده در هاضم هوازی در نهایت قابلیت احیای خاکهای ضعیف و یا استفاده در اراضی جنگلی را داشته اما به هیچوجه نبایستی به عنوان کود در اراضی کشاورزی بکار گرفته شوند.