مقدمه و هدف: بررسی اعتیاد به سیگار به عنوان رایج ترین، ارزانترین و سمی ترین ماده اعتیادآور و همچنین عوامل روانشناختی و جمعیت شناختی مرتبط با آن در جوانان بویژه قشر دانشجو که نیروهای جوان، کارآمد و سازندگان فردای جامعه می باشند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بهمین منظور این مطالعه با هدف مقایسه فرآیندهای درک کارآمدی و تهدید در پیش بینی مصرف سیگار در بین دانشجویان با بهره گیری از مدل فرآیند توسعه یافته موازی انجام شد. روش کار: این مطالعه توصیفی - مقطعی بر روی 700 نفر از دانشجویان دانشگاههای شهر همدان انجام گرفت. آزمودنی ها به روش نمونه گیری طبقه ای و انتساب متناسب نمونه ها انتخاب شده و پرسشنامه ای که شامل سازه های مدل فرآیند توسعه یافته موازی و اطلاعات جمعیت شناختی بود، به روش خود گزارش دهی توسط دانشجویان تکمیل گردید. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS-16 و با آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تی دانشجویی، آنالیز واریانس یکطرفه و رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: میانگین نمره مولفه های تهدید و کارآمدی درک شده به ترتیب 39.7 و 38.6 بدست آمد. در این مطالعه 27.1 درصد از دانشجویان سابقه مصرف سیگار را گزارش کردند. همچنین رابطه معنی داری بین کارآمدی درک شده و متغیرهایی همچون سن، جنس، سابقه مصرف مواد مخدر و محل سکونت دانشجویان مشاهده شد (P<0.05). مولفه های تهدید و کارآمدی درک شده هر دو از عوامل پیش بینی کننده مصرف سیگار بودند.

نتیجه نهایی: فرآیند روانشناختی تهدید درک شده، پیش بینی کننده قویتری برای مصرف سیگار بعنوان یک رفتار غیر بهداشتی بود. بنابراین، توجه به افزایش خودکارآمدی و اثربخشی درک شده دانشجویان بعنوان تسهیل کنندگان پذیرش رفتار سالم در برنامه های آموزشی آتی توصیه می گردد.