مقدمه و هدف: طبق پیش بینی سازمان بهداشت جهانی سالانه 1.3 میلیون کودک مبتلا به سل میشوند. با توجه به عدم امکان بررسی خلط در کودکان تشخیص سل کودکان براساس سه معیار سابقه تماس، یافته های رادیولوژی و تست پوستی توبرکولین میباشد که نشاندهنده اهمیت این تست می باشد. از طرفی واکسن ب ث ژ که در ایران تزریق می شود قادر به ایجاد پاسخ مثبت تست پوستی توبرکولین می باشد و باعث می شود در مواردی پزشکان نتایج مثبت تست پوستی را ناشی از تزریق واکسن بدانند. هدف از این مطالعه بررسی میزان واکنش تست پوستی توبرکولین در کودکانی است که واکسن ب ث ژ در بدو تولد دریافت کرده اند.

روش کار: در یک مطالعه تحلیلی - مقطعی تعداد 564 کودک 1 تا 6 ساله که در بدو تولد واکسن BCG دریافت کرده بودند به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. پس از اخذ رضایت از والدین مشخصات کودکان در یک چک لیست ثبت و سپس تست پوستی توبرکولین به روش مانتو با تزریق 0.1 میلی لیتر از محلول PPD پنج واحدی داخل پوست انجام شد و نتیجه آزمون 72-48 ساعت ثبت گردید . انجام تست و اندازه گیری سفتی محل تست توسط پرسنل آموزش دیده صورت گرفت و سپس داده های بدست آمده توسط نرم افزار آماری SPSS ویرایش چهاردهم و آزمونهای One-Way ANOVA و t-test تجزیه و تحلیل شدند.

 نتایج: از مجموع 564 کودک، 288 نفر پسر و 276 نفر دختر بودند ، قطر ایندوراسیون تست پوستی در 319 نفر ( 56.4%) صفر بود، 228 نفر ( 40.6%) قطـر ایندوراسیون بین 1 تا 10 میلیمتر، 9نفر (1.6%) 10 تا 15 میلیمتر و فقط 8 نفر(1.4%) بیشتر از 15 میلیمتر داشتند. میانگین قطر ایندوراسیون  1.8 ± 9/2 میلیمتر بود و بر اساس تعاریف استاندارد تست پوستی سل فقط در 12 کودک (2.1%) مثبت بود . واکنش توبرکولین از نظر جنسی تفاوت معنی داری نداشت ولی میزان ایندوراسیون با افزایش سن به طور معنی داری کاهش داشت .

نتیجه نهائی: نتایج بدست آمده نشان می دهد تزریق واکسن ب ث ژ تاثیر زیادی در نتایج تست پوستی توبرکولین نزد کودکان بالای دو سال ندارد و بدون در نظر گرفتن سابقه واکسیناسیون لازم است تست پوستی مثبت در کودکان بالای دو سال مورد ارزیابی دقیق تشخیصی قرار گیرد.