مقدمه و هدف: جهت تعیین حدود مجاز تماس شغلی گردوغبار قابل استنشاق ،تعیین درصد سیلیس آزاد گرد و غبار استنشاقی شاغلین ضرورت دارد تا براساس حدود مجاز تعیین شده، مواجهه شاغلین مورد ارزیابی قرار گیرد . هدف ازاین مطالعه تعیین انتشار سیلیس آزاد درهوای کارگاه های سنگ کوبی منطقه ازندریان همدان بود.

روش کار: در این پژوهش توصیفی – تحلیلی 40 نمونه گردو غبار از کارگاه های مختلف سنگ کوبی تهیه شد که نمونه برداری از گرد و غبار قابل استنشاق بر اساس روش شماره 7500 سازمان NIOSH و با استفاده از پمپ نمونه بردار همراه با سیکلون در ارتفاع ناحیه تنفسی و در ایستگاه های مختلف کاری فرایند سنگ کوبی صورت گرفت.تعیین مقدار گرد و غبار به روش گراویمتری و تعیین مقدار سیلیس آزاد به روش پراکنش اشعه ایکس صورت گرفت.

نتایج: نتایج نشان داد در کارگاه های درجه2 میزان تراکم گردوغبار قابل استنشاق برابر با mg/m³1.17-1.24 و میزان تراکم کوارتز برابر با 1.03-0.94 mg/m³ می باشد. درکارگاه های درجه 1 نیزمیزان تراکم گردوغبار قابل استنشاق برابر با 1.07-0.81mg/m³ و میزان تراکم کوارتز برابر با 1.05 -0.79 mg/m³ می باشد. بر این اساس میزان سیلیس آزاد گرد و غبار قابل استنشاق در کارگاه های تولید پودر سیلیس نوع درجه یک برابر با 97.5% ودرکارگاه های تولید پودر سیلیس نوع درجه دو برابر با 81.3% است که این اختلاف درصد از لحاظ آماری معنی دار می باشد (P_Value=0.0001).

نتیجه نهائی: با مقایسه میانگین وزنی زمانی گردوغبار قابل استنشاق کارگاه های سنگ کوبی مورد مطالعه با حدود تماس شغلی اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. بر این اساس میزان تراکم گردوغبار در کارگاه ها پایین تر از حدود مجازتماس شغلی می باشد.