مقدمه و هدف: تصفیه‌ آب در تصفیه‌خانه‌ها منجر به تولید حجم زیادی از انواع لجن‌ها می‌شود که جزء جامدات زائد محسوب شده و می‌بایستی جهت جلوگیری از اثرات زیست محیطی به شکل مناسب و منطقی مدیریت شوند. بهمین منظور این مطالعه با هدف تعیین ویژگی‌های لجن تصفیه‌خانه آب و امکان سنجی کاربرد آن بر اساس استانداردهای زیست محیطی؛ مطالعه موردی تصفیه‌خانه آب شهید بهشتی همدان انجام گرفت.

روش کار: در این مطالعه مقطعی، نمونه‌برداری از لجن تصفیه‌خانه آب شهید بهشتی طی یکسال و در فصول تابستان، پائیز و زمستان 93 و بهار 94 انجام گرفت. روش‌های نمونه‌برداری و انجام آزمایشات مطابق روش‌های استاندارد انجام شد.

نتایج: میانگین غلظت پارامترهای جامدات کل (TS)، جامدات معلق (TSS) و جامدات محلول (TDS) به ‌ترتیب برابر 21042، 20012 و 1040 میلی‌گرم بر لیتر اندازه‌گیری شد. در بین فلزات سنگین اندازه‌گیری شده، بیشترین غلظت ‌ها مربوط به فلزات سنگین آلومنیوم، آهن، منگنز و روی با مقادیر به ترتیب 1240، 853، 522 و 90 میلی‌گرم بر کیلوگرم جامدات خشک می باشد. همچنین غلظت‌های اندازه‌گیری شده برای کادمیوم بیشتر از حد مجاز استاندارد جهت مصارف کشاورزی و تخلیه به محیط زیست می‌باشد و میانگین غلظت نیکل نیز بیشتر از استاندارد توصیه شده جهت مصارف کشاورزی، صنعتی و زمین پارک می‌باشد. ضمن اینکه غلظت‌ها در دوغاب لجن نسبت به لجن خشک‌ شده بیشتر می‌باشد.

نتیجه‌ نهایی: با توجه به نتایج حاصل از مطالعه می‌توان گفت که آلودگی به فلزات سنگین در نمونه‌های لجن دوغاب نسبت به لجن خشک شده بیشتر است. بنابراین، در صورت تخلیه به محیط زیست بهتر است که بصورت لجن خشک دفع شود. همچنین چون این لجن به طور معمول در محیط زیست دفع می‌شود، پیشنهاد می‌گردد به صورت معمول نمونه‌هایی جهت اندازه‌گیری فلزات سنگین و سایر پارامترهای مرتبط مورد آزمایش قرار گیرند.