مقدمه و هدف: : شایعترین ارگان درگیر در بیماری سل، ریه­ها می­باشند که می تواند قسمتهای مختلف ریه را درگیر و تظاهرات رادیولوژیک متفاوتی ایجاد نماید. این مطالعه با هدف مقایسه یافته های رادیولوژیک در بیماران سل ریوی  اسمیر مثبت و اسمیر منفی انجام شد.

روش کار: در این مطالعه مقطعی- تحلیلی، 63 بیمار سل ریوی مراجعه کننده به بیمارستان فرشچیان و مرکز بهداشت شهرستان همدان، از اسفند 1391 تا شهریور 1393 وارد مطالعه شدند. در دو گروه اسمیر مثبت و اسمیر منفی، اطلاعات دموگرافیک، تظاهرات بالینی و گزارش رادیولوژی بیماران بررسی گردید. در انتهای درمان 32 نفر در مطالعه باقی ماندند و علایم بالینی و یافته های رادیولوژیک مجددا بررسی شدند.

نتایج: از 63 بیمار 3/68% مذکر و 7/31% مونث با میانگین سنی 77/23± 84/56 سال بودند. 44 بیمار (8/69%) اسمیر مثبت و 19بیمار (2/30%) اسمیر منفی بودند. بیشترین تظاهر رادیولوژی بیماران اسمیر مثبت در شروع درمان ارتشاح ندولر، تغییرات فیبروتیک و در پایان درمان آتلکتازی بود. اما در بیماران اسمیر منفی در ابتدا تراکم آلوئولار، ارتشاح ندولر، پلورال افیوژن و لنفادنوپاتی و در انتهای درمان تغییرات فیبروتیک و کاهش حجم بیشتر مشاهده شد. تصویربرداری انتهای درمان 5/54% بیماران اسمیر منفی و 7/85% بیماران اسمیر مثبت غیر طبیعی بود.   

نتیجه‌نهایی: تصویربرداری غیر طبیعی انتهای درمان خصوصاَ  در درصد قابل توجهی از بیماران دیده شد. یافته های غیر طبیعی انتهای درمان در بیماران اسمیر مثبت بیشتر از بیماران اسمیر منفی بود. آشنایی با یافته های رادیوگرافیک متفاوت سل ریوی کمک مؤثری به تشخیص زودتر و درمان به موقع این بیماری دارد که باعث جلوگیری از بروز و یا حداقل کاهش عوارض بیماری خواهد شد.