مقدمه و هدف: بیمارستان‏ها به عنوان یکی از نهادهای مهم ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی، اهمیت ویژه‏ای در بخش سلامت داشته و درصد بالایی از منابع کلیدی این بخش را جهت پاسخ گویی به نیاز مصرف کنندگان به خود اختصاص می‏دهند. هدف از انجام پژوهش حاضر، پاسخ‏گویی به این سوال مهم و اساسی است که آیا سطح کارایی فنی بیمارستان‏های تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی در استان‏های مختلف یکسان است؟ و اینکه چه رابطه‏ای بین شاخص توسعه انسانی (Human Development Index HDI) استان‏ مربوطه و میزان کارایی فنی بیمارستان‏‏ مستقر در آن وجود دارد؟

روش کار: در این مطالعه توصیفی ابتدا از روش تحلیل پوششی داده‏ها برای سنجش کارایی 65 بیمارستان تامین اجتماعی واقع در استان‏های کشور، شامل بیمارستان‏های کوچک (زیر یک صد تخت فعال) و بیمارستان‏های بزرگ (بالای یک صد تخت فعال) طی سالهای 1386 الی 1388 استفاده شد، و سپس رابطه‏ی بین شاخص توسعه انسانی (HDI) و میزان کارایی فنی بیمارستان‏های واقع در تمامی استان‏های مربوطه مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.

نتایج: مطالعه‏ نشان داد که میانگین کارایی فنی در استان‏ها‏‏‏‏ی با HDI پائین و متوسط، برای هر دو گروه بیمارستان‏های بزرگ و کوچک ( به ترتیب 0.937 و 0.912)، بیشتر از میانگین کارایی فنی در استان‏ها‏‏‏‏ی با HDI بالا ( به ترتیب 0.887 و 0.870) است.

نتیجه نهایی: به نظر می رسد که سازمان تامین اجتماعی بهتر است خدمات بیمارستانی را در استانهای با شاخص توسعه انسانی پائینتر و جمعیت تحت پوشش بیمه‏ای بیشتر گسترش دهد که نتیجتا آثار مثبت رفاهی نظیر بهبود سطح درآمد سرانه افراد و توزیع برابرتر درآمد را بدنبال خواهد داشت.