مقدمه و هدف: با ورود به دوره سالمندی تغییرات بارزی در عملکرد فیزیولوژیک سیستم های درگیر درسیستم تعادلی بدن رخ می دهد و ممکن است مشکلات متعددی را برای سالمندان در پی داشته باشد. استفاده از توانبخشی دهلیزی رویکرد مفیدی در درمان بیماران مبتلا به سرگیجه می باشد. تاکنون مطالعات اندکی به بررسی تأثیر توانبخشی دهلیزی در جمعیت سالمند مبتلا به سرگیجه پرداخته اند. هدف از انجام این مطالعه، تعیین تأثیر توانبخشی دهلیزی بر بهبود علائم سالمندان مبتلا به سرگیجه خوش خیم وضعیتی (BPPV) Benign Paroxysmal Positional Vertigo بود.

روش کار: در این مطالعه مقطعی تحلیلی تعداد 46 فرد سالمند (محدوده سنی 72-61 سال) مبتلا به (BPPV) که به شیوه غیر احتمالی آسان انتخاب شده بودند مورد ارزیابی قرار گرفتند. کلیه بیماران سالمندی که با علائم سرگیجه محیطی به درمانگاه گوش و حلق و بینی بیمارستان امام خمینی اهواز مراجعه می کردند در ابتدا توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه می شدند و تاریخچه گیری کاملی از آن ها صورت می پذیرفت. سپس جهت ارزیابی دقیقتر ، بیماران تحت آزمایش VNG قرار می گرفتند. در مرحله بعد بیماران انتخاب شده تحت درمان توانبخشی وستیبولار (VR) به روش Epley قرار گرفتند و پس از اتمام دوره درمانی، نتایج DHI و VNG آن ها مجددا ثبت شد. ارزیابی تأثیر توانبخشی وستیبولار از طریق مقایسه یافته های DHI و VNG در قبل و بعد از انجام تمرینات صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق آزمون تی زوج و با استفاده از نرم افزار SPSS 15 صورت پذیرفت.

نتایج: میانگین سن بیماران مورد مطالعه 4.5 ± 67.28 سال بود. انجام برنامه VR باعث کسب نتایج هالپایک (آزمون وضعیتی) طبیعی در 31 نفر (67.4درصد) و کاهش شدید دامنه نیستاگموس ها در 9 نفر گردید. در این مطالعه بین دامنه نیستاگموس های مشاهده شده و امتیازات DHI - در حالت قبل از درمان - همبستگی آماری معناداری مشاهده گردید (0.77= r ). انجام VR باعث کاهش معنادار میانگین امتیازات DHI در وضعیت پس از توانبخشی وستیبولار (16.12 ± 53.26) نسبت به وضعیت قبل از آن (9.23 ± 15.36) گردید (0.001 > P-value).

نتیجه نهایی: به طور کلی یافته های این مطالعه نشان داد که توانبخشی دهلیزی روش بسیار مفیدی در درمان سالمندان مبتلا به سرگیجه می باشد. عدم درمان مناسب سرگیجه در این قشر، آن ها را در معرض آسیب های جدی ناشی از عدم تعادل از جمله شکستگی های استخوانی و معلولیت های طولانی که منجر به ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره می گردد، قرار می دهد.