مقدمه و هدف: دیسمنوره تقریباً در 5 درصد از زنان دارای دوره های قاعدگی منظم دیده می شود. در این راستا روشهای درمانی متفاوتی مطرح شده اند و مسلماً انتخاب داروهایی با عوارض جانبی کمتر ، ترجیح داده می شود . هدف از مطالعه حاضر مقایسه تاثیر عصاره گیاه خوشاریزه و رازیانه بر دیسمنوره اولیه بود .

روش کار: این کار آزمایی بالینی بر روی 60 دانشجوی مجرد دارای دیسمنوره اولیه متوسط تا شدید در دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد انجام شد . افراد بطور تصادفی در دو گروه 30 نفری دریافت کننده عصاره خوشاریزه و رازیانه قرار گرفتند . شدت دیسمنوره با استفاده از ابزار سنجش شدت درد در مدت دو سیکل قبل و دو سیکل بعد از مصرف دارو مورد بررسی قرار گرفت . جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و آزمونهای تی مستقل ، مجذور کای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده و میزان 0.05>P از نظر آماری معنی دار در نظر گرفته شد .

نتایج: میانگین شدت درد در مدت دو سیکل قبل از شروع درمان در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت ، اما در مدت دو سیکل بعد از شروع درمان ، مشخص شد که هر دو دارو توانسته اند شدت دیسمنوره را کاهش دهند . هر چند که این کاهش در دریافت کنندگان عصاره خوشاریزه کمتر از گروهی بود که عصاره رازیانه دریافت کرده بودند و تفاوت معنی دار بود (0.001>P).

نتیجه نهایی: عصاره گیاهان خوشاریزه و رازیانه توانستند در طول درمان شدت دیسمنوره را کاهش دهند و تاثیر رازیانه در این مورد بیشتر از خوشاریزه بود. استفاده از عصاره گیاه رازیانه در جهت کاهش دیسمنوره پیشنهاد می گردد .