مقدمه و هدف: درد پس از عمل یکی از مشکلات هرگونه عمل جراحی است. از داروهای مورد استفاده برای کاهش درد بعد از عمل, مخدرها می باشند لکن این داروها عوارضی مثل یبوست, گیجی , خواب آلودگی, تهوع و استفراغ دارند. هدف این مطالعه بررسی امکان استفاده از دیکلوفناک رکتال بعنوان جایگزین کم عارضه تر و سهل الوصول تر به جای مخدرها در اعمال سزارین می باشد.

روش کار: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده شاهددار می باشد که در آن زنانی که با بیهوشی عمومی تحت عمل سزارین اورژانس یا الکتیو قرار گرفته و عمل آنها کمتر از 90 دقیقه طول کشیده و بدون عارضه بودند وارد مطالعه شدند. این افراد بطور تصادفی به دو گروه تقسیم شده و یک گروه (40 نفر) شیاف رکتال دیکلوفناک (mg 100) بلافاصله قبل از عمل و 50 میلی گرم 6 ساعت بعد از عمل دریافت نمودند و گروه دیگر (40 نفر) از مسکن روتین (پتیدین 50 میلی گرم) در ریکاوری جهت بی دردی استفاده کردند. بعد از پایان عمل و در اتاق ریکاوری و تا زمان ترخیص بیمار از بیمارستان، تعداد پتیدین استفاده شده در هر دو گروه و عوارض احتمالی داروها و همچنین شدت درد با مقیاس VAS ثبت شده و در پایان با استفاده از آزمون آماری t با یکدیگر مقایسه گردیدند.

نتایج: تعداد پتیدین های دریافتی در گروه دیکلوفناک رکتال 16 تزریق و در گروه شاهد 64 تزریق و این مقدار از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). از نظر میانگین شاخص اندازه گیری درد این میانگین در گروه دیکلوفناک رکتال 3.28 و در گروه شاهد 3.40 بود و در نتیجه از نظر آماری تفاوت معنی دار نبود. میانگین دفعات استفراغ نیز در دو گروه تفاوت آماری معنی دار نداشت. اما دو گروه درمانی مورد مطالعه از نظر میانگین زمان برگشت حرکات روده ( 562 دقیقه در مقابل 1586 دقیقه ) با آزمون آماری تفاوت معنی دار داشتند (P< 0.01).

نتیجه نهائی : این مطالعه نشان داد دیکلوفناک رکتال بصورت بارزی میزان استفاده از مسکن مخدر را بعد از اعمال سزارین کاهش می دهد و پس ازعمل, حرکات دودی روده نیز زودتر از گروه با مسکن های معمولی به حالت عادی بر می گردد لکن از نظر شدت درد که اظهار نموده اند و نیز از نظر میزان دفعات استفراغ حادث شده, تفاوتی ندارند.