مقدمه و هدف: ذات الریه بیمارستانی عبارت است از عفونت پارانشیم ریه که حداقل 48 ساعت بعد از بستری در بیمارستان ایجاد می شود. این عفونت در بخش های مراقبت ویژه ، شایعترین عفونت بیمارستانی است. هدف از انجام این مطالعه تعیین علل پنومونی های بیمارستانی در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان بود.

روش کار: در این مطالعه توصیفی ـ مقطعی، 353 بیمار بستری در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های بعثت و اکباتان شهر همدان مورد بررسی قرارگرفتند. متغیر های جنس ، سن ، علت بستری و بیماری زمینه ای در پرسشنامه ثبت شد. با مراجعه مکرر و هفتگی به بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های یاد شده فرم پرسشنامه برای بیماران وارد شده در طرح ، تکمیل شد. معیار ورود بیماران به مطالعه بروز تب بعد از 48 ساعت و یافته های لکوسیتوز، افزایش ترشحات ریوی و تغییرات رادیوگرافی قفسه صدری به همراه پاسخ کشت ترشحات تراشه بود. در صورت ابتلا به پنومونی بیمارستانی متغیر های اتصال به ونتیلاتور، مدت زمان اتصال به ونتیلاتور تا بروز پنومونی ، نوع آنتی بیوتیک مصرفی قبل از بروز پنومونی ، اُرگانیسم یافت شده ، فاصله زمانی بین بستری در ICU تا بروز پنومونی نیز برای آن دسته از بیماران ثبت گردید. آزمون مجذور کای و آزمون دقیق فیشر جهت تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت که سطح معنی دار جهت آزمون های مذکور کمتر از 0.05 بود.

نتایج: میانگین سنی جامعه مورد مطالعه 51.2 با انحراف معیار 21.9 سال بدست آمد. 36 نفر (10.2%) از بیماران بستری شده در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های آموزشی به ذات الریه بیمارستانی مبتلا گردیدند. تروما با 47.5% از موارد (168 بیمار)، بیشترین علت بستری بیماران مورد مطالعه بود. 66.5% از مبتلایان به پنومونی بیمارستانی (24 بیمار) بعد از اتصال به دستگاه ونتیلاتور مبتلا به ذات الریه شدند. در 91.7% از موارد، بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه از زمان ابتلا به ذات الریه بیمارستانی آنتی بیوتیک دریافت نموده اند که در 50% موارد این بیماران تحت درمان با آنتی بیوتیک های گروه سفالوسپورین قرار داشته اند. همچنین در 42.5% از موارد تحت درمان با بیش از یک نوع آنتی بیوتیک قرار داشته اند.

نتیجه نهایی: یافته های مطالعه حاضر بیانگر میزان بالای استفاده از سفالوسپورین ها در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های آموزشی همدان می باشد که یکی از عوامل تهدید کننده بیماران بستری در بیمارستان جهت ابتلا به عفونت بیمارستانی است. آنتی بیوتیک های دسته فلوروکینولونها در مقایسه با مطالعات مشابه استفاده کمتری داشتند