مقدمه و هدف: بیماری دیابت یک اختلال متابولیک است که بدنبال کاهش در ترشح انسولین و یا مقاومت به عمل انسولین ایجاد می‌گردد . استرس اکسیداتیو حاصل عدم تعادل بین تولید رادیکالهای آزاد اکسیژن و ظرفیت دفاع آنتی اکسیدانی به شدت با دیابت و عوارض آن در ارتباط می‌باشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین اثرات دیابت تجربی بر شاخص­های استرس اکسیداتیو و تاثیر ورزش تردمیل بر آن در بافت قلب می باشد.

روش کار: مطالعه تجربی ـ کاربردی حاضر، بر روی 40 عدد موش صحرایی نر (20±200 گرم) که در چهار گروه‌ (کنترل ، کنترل سالم ورزش کرده، دیابتی بدون ورزش و دیابتی ورزش کرده) تقسیم شده بودند انجام گرفت. دیابت بوسیله تزریق تک دوز استرپتوزوتوسین (50 میلی گرم به ازای هرگیلوگرم وزن بدن، داخل صفاقی) ایجاد گردید. مدت مطالعه 8 هفته و ورزش تردمیل بمدت 1 ساعت، 5 روز در هفته انجام شد. پس از پایان دوره ورزش، ابتدا حیوانات با تیوپنتال سدیم(mg/kg 50) بیهوش، قلب خارج و بطن چپ در روی یخ جدا و در 80- درجه سانتیگراد تا زمان آزمایش نگهداری گردید. قسمت رویی بدست آمده حاصل از هموژنیزاسیون بافت قلب برای تعیین فعالیت آنزیم­های سوپراکساید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون پراکسیداز (GPX)، گلوتاتیون ردوکتاز (GR) و کاتالاز (CAT) بعنوان وضعیت آنتی­اکسیدانی مورد استفاده قرار گرفت. همچنین میزان مالونیل دی­آلدئید (MDA) بعنوان شاخص پراکسیداسیون لیپیدی و گلوتاتیون توتال بعنوان شاخص ظرفیت آنتی­اکسیدانی بافت قلبی نیز اندازه­گیری شدند.

نتایج: القای دیابت با کاهش در میزان فعالیت آنزیم­های گلوتاتیون ردوکتاز و کاتالاز و عدم تغییر در فعالیت آنزیم­های سوپراکسید­دیسموتاز و گلوتاتیون­پراکسیداز، در بافت قلب رت­های دیابتیک نسبت به گروه کنترل همراه بود. همچنین القای دیابت موجب افزایش میزان MDA در گروه دیابتی نسبت به گروه کنترل گردید. ورزش در گروه دیابتی موجب افزایش میزان MDA و فعالیت آنزیم­های GR و CAT در بافت قلب رت های دیابتی ورزش کرده نسبت به گروه رت های دیابتی ورزش نکرده گردید. میزان گلوتاتیون توتال بافت قلب در تمامی گروه­ها یکسان بود.

نتیجه نهایی: تردمیل اجباری با شدت متوسط دارای اثرات مضر بر سیستم قلبی- عروقی در دیابت به دلیل افزایش سطح MDA در بافت قلب رتهای دیابتی ورزش کرده می­باشد.