مقدمه و هدف: داروی متوتراکسات جزو داروهایی است که در شیمی درمانی تومورهای مختلف و در درمان بیماریهای التهابی کاربرد وسیعی دارد. هدف از این مطالعـه تعیین نقش هورمون رشد دربافت بیضه (بویژه اسپرماتوژنز) پس از تجویز داروی متوتراکسات و یا همراه آن درموش صحرایی می باشد.

مواد و روش‌ کار: در این مطالعه تجربی 50 سر موش صحرایی نژاد ویستار، به پنج گروه کنترل (10=n) و تحت مطالعه (40=n) تقسیم شدند. گروه تحت مطالعه اول به مدت 28 روز هورمون رشد را به میزان 0.3mg/kg،گروه دوم به مدت چهار هفته و هرهفته یکبار متوتراکسات به میزان 1mg/kg،تزریق داخل صفاقی و گروه سوم همزمان با متوتراکسات (هرهفته 1mg/kg) هورمون رشد را نیز به میزان 0.3mg/kg از روز اول تا روز 28 و گروه چهارم از روز اول تا روز 14، متوتراکسات به میزان 1mg/kg در هر هفته و از روز 14 تا روز 28 هورمون رشدرا به میزان 0.3mg/kg به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند. به گروه کنترل سرم سالین نرمال به مدت 28 روز بصورت داخل صفاقی تزریق گردید. در روزهای 14 و 28 بافت بیضه به همراه اپیدیدیم جهت مطالعات جداسازی گردیدند. نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون آماری ANOVA مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

نتایج: این مطالعه نشان داد که داروی متوتراکسات دارای اثرات مخرب برروی بافت بیضه و فرآیند اسپرماتوژنز درگروههای تحت درمان درمقایسه با گروه کنترل (P<0.05) بوده و تجویز هورمون رشد بصورت همزمان و یا بعد از اتمام پروسه درمانی میتواند اثرات ترمیمی در بافت بیضه و فرایند اسپرماتوژنز داشته باشد. به همین ترتیب این مطالعه نشان داد که تاثیر تجویز هورمون رشد بعد از اتمام پروسه درمانی با متوتراکسات تاثیر بیشتری نسبت به تجویز همزمان آن دارد (P<0.05)

نتیجه نهائی: یافته ها نشان داد که هورمون رشد دارای اثرات ترمیمی در بافت بیضه پس از درمان با متوتراکسات است، لذا تجویز آن بعد از اتمام دوره درمانی در بیماران سرطانی میتواند درکاهش میزان نا باروریها موثر باشد.